مهم ترين مشخصه ي بازي هاي رايانه اي، حالت جنگي اکثر آنهاست استمرار چنين بازي هايي کودک را پرخاشگر و ستيزه جو بار مي آورد و او سعي مي کند با زور و تهاجم به خواسته هايش برسد.

- تقويت حس پرخاشگري

مهم ترين مشخصه ي بازي هاي رايانه اي، حالت جنگي اکثر آنهاست و اين که فرد، براي رسيدن به مرحله ي بعدي بازي، بايد با نيروهاي به اصطلاح دشمن بجنگد. استمرار چنين بازي هايي کودک را پرخاشگر و ستيزه جو بار مي آورد و او سعي مي کند با زور و تهاجم به خواسته هايش برسد.

 مدير مرکز سرگرمي هاي سازنده ي کانون پرورش فکري مي گويد: «خشونت مهم ترين محرکه هايي است که در طراحي جديدترين و جذاب ترين بازي هاي رايانه اي به حد افراط از آن استفاده مي شود. چهره هاي معروف هاليوود که در فرهنگ ما انسان ها ضد ارزش و غيراخلاقي هستند، در اين بازي ها به صورت قهرمان هاي شکست ناپذير جلوه نمايي مي کنند.»

2- انزوا طلبي:

کودکاني که به طور دام به اين بازي ها مشغول اند، درونگرا مي شوند، در جامعه منزوي اند و در برقراري ارتباط اجتماعي با ديگران ناتوان. اين روحيه ي انزواطلبي باعث مي شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که اين خود، سرآغازي است براي بروز ناهنجاري هاي ديگر. مادري در اين باره مي گويد: «فرزندم به اين بازي معتاد شده است. او هر روز، با تردستي و شيرين کاري، خود را به صفحه ي تلويزيون مي رساند و از دنياي بيرون به کلي بي خبر است و حتي متوجه رفت و آمد ميهمانان نمي شود. هميشه هم پس از دست کشيدن از اين کار سردرد و کسالت به سراغش مي آيد».

3- تنبل شدن ذهن:

در اين بازي ها، به دليل اين که کودک و نوجوان اغلب با ساخته ها و برنامه هاي ديگران به بازي مي پردازد و کم تر امکان دخل و تصرف در آنها را دارد، حالت انفعال در او پديد مي آيد و اعتماد به نفس وي در برابر ساخته ها و پيشرفت ديگران متزلزل مي شود.مشاور علمي مرکز سنجش برنامه اي صدا و سيما، مي گويد: «تصور بيشتر خانواده ها اين است که در بازي هاي رايانه اي فرد در بازي مداخله ي فکري مداوم دارد. به نظر من اين مداخله، فکري نيست، اين بازي ها سلول هاي مغزي را گول مي زنند و از نظر حرکتي نيز، اين بازي ها، فقط چند انگشت کودک را حرکت مي دهند. ما هرچه در اين مسير حرکت کنيم و بازي ها را گسترش دهيم، انسان هايي را تحويل جامعه خواهيم داد که سرخورده، افسرده، غيرمتحرک و غيرسازنده اند. خوداتکايي آنان بسيار کم خواهد بود و ابتکار عمل نخواهند داشت. در حالي که براي جامعه ، به انسان هايي خلاق، مبتکر و متفکر نياز داريم.»

4- تأثير منفي در روابط خانوادگي:

با توجه به اين که زندگي در عصر حاضر در کشور ما نيز به سوي ماشيني شدن پيش مي رود و در بعضي از خانواده ها زن و مرد هر دو کارمندند و يا برخي از مردان ممکن است بيش از يک شغل داشته باشند، خود به خود روابط عاطفي و در کنار هم بودن خانواده کم تر مي شود. با وجود تلويزيون به عنوان جعبه ي جادويي، شمار فراواني از همين وضع ناراضي بودند و شکايت داشتند که روابط خانوادگي سرد شده است. حالا که جعبه ي جادويي ديگري با جذبه ي سحرآميزتري به نام رايانه نيز در کنار جعبه ي جادوي پيشين قرار گرفته، مشکلات دو چندان شده است.

خانمي نقل مي کند: «همسرم، براي انجام دادن تحقيقات دانشگاهي اش، رايانه اي به منزل آورد که چند ديسک بازي هم ضميمه ي آن بود. دو پسرم در طول روز با آن مشغول بازي مي شدند و حتي سر شب ها ترجيح مي دادند با اين وسيله ي مشغول کننده ي جديد وقت بگذرانند. طولي نکشيد که توجه همسرم نيز به اين بازي ها جلب شد. کم کم پي بردم که تمرکز و صرف وقت آنان به اين ترتيب روابط خويشاوندي و عادي را تحت تأثير قرار داده است. به خود آمدم و با قاطعيت از همسرم خواستم که رايانه را به محل کارش منتقل کند.»

شکايت خانواده ي ديگر اين است که در تعطيلات تابستاني قصد مسافرت داشتند و مخارج و مقدمات آن نيز از پيش تأمين شده بود، اما اشتغال بيش از حد و علاقه مندي بچه ها به بازي رايانه اي، آنان را از اين تفريح سالم و مفرح محروم کرد.

5- اُفت اخلاقي:

بعضي از نوارهاي رايانه اي از بازي هاي ساده شروع مي شود و در پايان به تصاوير مستهجن مي رسد، به طوري که در برخي از اين بازي ها جايزه ي پيروزي در بازي، عکس هاي شنيع است که اگر بازيکن در بازي برنده شود، عکس هاي مستهجن به عنوان جايزه بر صفحه ي تلويزيون ظاهر مي شود.

بدون شک، در ساخت و توليد اين بازي ها دست سازمان هاي جاسوسي سيا، موساد و ... در کار است و مي خواهند ذهن و روان کودکان ما را مسموم کنند.

6- افت تحصيلي:

به دليل جاذبه ي محسور کننده ي اين بازي ها براي کودکان و نوجوانان، آنان وقت زيادي را صرف اين گونه بازي ها مي کنند. در واقع آنان انرژي عصبي و رواني خويش را به مصرف اين بازي مي رسانند و با چشمان و ذهني خسته از بازي دست مي کشند. حتي بعضي از کودکان صبح زودتر از وقت معمول بيدار مي شوند تا پيش از رفتن به مدرسه کمي به بازي بپردازند و وقت هاي تلف شده را هم بدين صورت جبران مي کنند. مسلم است با اين جذبه و علاقه اي که اين بازيها ايجاد مي کند، در افت تحصيلي آنان مؤثر است. يکي از پدر و مادرها اظهار مي دارد که پسرم، در سال گذشته، بهترين نمره هاي درسي را مي گرفت، اما از وقتي که رايانه برايش خريده ايم، روزي دو الي سه ساعت وقت خود را صرف بازي مي کند و از لحاظ تحصيل نيز افت محسوسي پيدا کرده است. اکثر بررسي ها نيز مؤيد اين مطلب است.

7- فراهم کردن زيربناي القاهاي سياسي – فرهنگي (از خود بيگانگي):

دنياي مجازي، ولي نزديک به واقعيتي که در اين بازي ها به تصوير کشيده مي شود، آن قدر مسحور کننده و جذاب است که مخاطب کودک و نوجوان تحت تأثير همه ي باورهايي قرار مي گيرد که طراحان اين بازي ها به او القا مي کنند.

فرد دچار از خود بيگانگي مي شود، به رنگ آنان در مي آيد و مانند آنان مي انديشد. براي کودکي که در حال بازي است، فرق نمي کند که دشمن چه کسي باشد؛ دشمن همان است که بازي مي گويد. در ميان انبوه بازي هاي رايانه اي که اکنون به راحتي در دسترس کودکان قرار مي گيرند، بازي هايي وجود دارند که در آن مسايل اعتقادي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي کشورهاي مسلمان، به ويژه ايران، مورد توهين قرار مي گيرد. در اين بازي ها بحث تروريزم را به گونه اي وارونه مطرح و ايرانيان را متهم به حمايت از آن مي کنند. به اين ترتيب که در يک بازي به نام اف – 111 پنج کشور مسلمان که در ميان آنها اسم ايران نيز ديده مي شود، به عنوان کشورهاي حامي تروريزم معرفي مي شوند. سپس بچه ها، در قالب خلبان هواپيماي جنگنده، مأموريت پيدا مي کنند که نقاط حساس اين کشورها، مثل مراکز اقتصادي و نظامي را، بمباران کنند.

در واقع، مروجان تروريزم، اين بازي ها را ميدان مناسبي براي تاخت و تاز عقايد و آراي خود در ميان کودکان و نوجوانان يافته اند و حقايق و واقعيت هاي موجود را به راحتي وارونه جلوه مي دهند.

در يک بازي ديگر، يک ناو امريکايي وارد خليج فارس مي شود و سپس، در جريان بازي، محل مأموريت بچه ها را در کشتي تعيين مي کنند و او وظيفه دارد تا از ناو امريکايي در برابر قايق هاي تندروي ايراني که در آن تيپ هاي حزب الهي ديده مي شود، محافظت کنند.

متأسفانه، اين گونه بازي ها به آساني در دسترس فرزندانمان قرار مي گيرد!؟

مركز اطلاع رساني فرماندهي انتظامي استان يزد

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا